Θερινό Σχολείο Erasmus Intensive Program "Reconfiguring Values and Knowledge for Sustainable Communities"
Agros, Cyprus, 5-26 August 2012
 
ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ
 
 
Jurate Slepikaite
Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια (ΜΑ) στις Περιβαλλοντικές Σπουδές
Πανεπιστήμιο Mykolas Romeris, Λιθουανία
 
Μετά από τρεις εβδομάδες παρακολούθησης διαφορετικών διαλέξεων, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η επικοινωνία μεταξύ μας έχει τεράστια σημασία. Η πιο σημαντική εμπειρία ήταν όταν ο καθηγητής μοιραζόταν την προσωπική του εμπειρία γύρω από ένα θέμα και μετά κατάφερνε να μας συμπαρασύρει όλους στη συζήτηση κι έτσι ένιωθες κι εσύ την ευθύνη για την εύρεση μιας λύσης στα ερωτήματα που συζητούσαμε. Ήταν και μια ευκαιρία να αποκτήσεις την πρακτική εξάσκηση που συχνά μας λείπει. Για μένα, από τις πολυτιμότερες στιγμές, που με γέμιζαν έμπνευση, ήταν οι κουβέντες μας με τους καθηγητές, τότε που μάθαινα για τις εμπειρίες τους, ανταλλάσσαμε ιδέες, και στοχαζόμουν το δικό μου μέλλον. Ελπίζω να κρατήσουμε επαφή με όσους γνώρισα όλον αυτό τον καιρό. Τώρα πλέον καταλαβαίνω ότι η αειφόρος ανάπτυξη έχει ένα πολύ πιο ευρύ και βαθύ πεδίο. Ανυπομονώ να συμβάλλω στη δημιουργία καλύτερων κοινωνιών μέσα από τη δουλειά μου και την πρωτοβουλία για το μέλλον.
 
Declan Cole
Μεταπτυχιακός Φοιτητής (MA), Σχολή Γεωγραφίας, Αρχαιολογίας, και Παλαιοοικολογίας
Πανεπιστήμιο Queen's University Belfast
 
Στο διάστημα που πέρασα στον Αγρό απέκτησα σπουδαίους φίλους και ήταν ιδιαίτερα θετικό ότι γνώριζες νέες ιδέες και κουλτούρες σε ένα περιβάλλον εκπαιδευτικό. Το Erasmus Intensive Program βελτίωσε αφάνταστα την κριτική σκέψη μου, κάτι που ελπίζω να αξιοποιήσω όταν επιστρέψω στο Queen's University Belfast για το τελευταίο έτος των σπουδών μου. Είναι σημαντικό να λαμβάνεις υπόψη και τις δύο πλευρές ενός επιχειρήματος, ιδίως όταν προσπαθείς να πείσεις τον αναγνώστη να δει τα πράγματα από συγκεκριμένη οπτική. Οι άνθρωποι που συνάντησα ήταν αποφασιστικής σημασίας για το πρόγραμμα. Δεν υπάρχει σπουδαιότερο από το ανθρώπινο κεφάλαιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτό το πρόγραμμα έκαναν επιτυχία άνθρωποι με διαφορετικές απόψεις για την πολιτική, την κοινωνία και την οικονομία, καθώς και με την προσωπικότητά τους. Αναμφίβολα, η επίδραση του Erasmus Intensive Program σε μένα, ως άνθρωπο, αλλά και στους επαγγελματικούς στόχους μου, θα είναι τεράστια. Σκοπεύω ως άτομο να έχω σφαιρική άποψη των πραγμάτων και πολλές δεξιότητες, ώστε να καταφέρω εύκολα να απορροφηθώ επαγγελματικά στο μέλλον. Η αειφόρος ανάπτυξη είναι ένα θέμα που με αγγίζει βαθιά και ευελπιστώ να δω την Ευρώπη ως μέρος όπου τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας να μπορούν να προοδεύσουν ακόμη και κάτω από τόσο σκληρές οικονομικές συνθήκες.
 
Dr. M. Satish Kumar
Διευθυντής, Queenʼs University Belfast-India Initiative, Πανεπιστήμιο Queen's University Belfast. Αναπληρωτής Καθηγητής, Σχολή Γεωγραφίας, Αρχαιολογίας, και Παλαιοοικολογίας, Συντονιστής Erasmus IP
Πανεπιστήμιο Queen's University Belfast
 
Τα τελευταία δύο χρόνια, ως ένας από τους συντονιστές της κοινής πρωτοβουλίας για το Erasmus IP Summer School μεταξύ των πανεπιστημίων Κύπρου, Queen's University Belfast και Mykolas Romeris University της Λιθουανίας, είχα την τύχη να συνεργαστώ στενά με τις καθηγήτριες Δρ. Αναστασία Νικολοπούλου και Δρ. Egle Bileviciute, για τη συγκρότηση ιδεών, το σχεδιασμό και την υλοποίηση του προγράμματος.
 
Αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό αυτού του προγράμματος είναι ότι αποτελεί την πρώτη μας προσπάθεια να επεκτείνουμε την ιδέα της «αειφόρου ανάπτυξης», έτσι ώστε να υπερβαίνει τους περιορισμούς που ορίζουν οι παραδοσιακοί επιστημονικοί κλάδοι, όπως οι περιβαλλοντικές και φυσικές επιστήμες, και να περικλείει τις οπτικές των ανθρωπίνων και κοινωνικών επιστημών. Το εγχείρημα ήταν μοναδικό. Πουθενά αλλού δεν είχε δοκιμαστεί. Επιπλέον παρουσίαζε και προκλήσεις και ευκαιρίες να γεφυρωθούν τα κενά ανάμεσα στη δημιουργία γνώσης, την καταλληλότητα και την υλοποίησή της για τις επόμενες γενιές, ιδίως τους νέους.
 
Το Θερινό Σχολείο "Reconfiguring Values and Knowledge for Sustainable Communities" πρόσφερε το έδαφος για να διερευνηθεί ένα φάσμα ιδεών που δανειστήκαμε από αρχαίους φιλόσοφους, όπως τον Πλάτωνα και τον Σωκράτη, αλλά και σύγχρονους φιλοσόφους και στοχαστές, που εντρυφούν στην κριτική σκέψη και είναι πρόθυμοι να καταργήσουν τα όρια που επιβάλλει το αντικείμενο κάθε επιστημονικού κλάδου, προκειμένου οι αξίες και η γνώση που συνδέεται με τις αειφόρους κοινωνίες να γίνουν ευρύτερα κατανοητές. Η κατανόηση των τοπικών κοινωνιών, όπως είδαμε στον Αγρό, έχει θεμελιώδη σημασία στην ανάπτυξη ανοχής απέναντι στις διαφορετικές απόψεις που αναδύθηκαν μέσα από εργαστηριακά μαθήματα και διαλέξεις σε μικρές ομάδες. To πρόγραμμα παρουσίασε μια διεπιστημονική προσέγγιση στις παγκόσμιες προκλήσεις, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα παγκόσμιων και τοπικών οπτικών: από τις αναγκαιότητες της αρχιτεκτονικής, στις νομικές ταυτότητες, από περιβαλλοντικές και εδαφικές δυναμικές στην κλιματική αλλαγή, και από ενασχολήσεις εμπνευσμένες από τον Μontaigne στις θερμικές νησίδες.
 
Οι φοιτητές του Erasmus IP είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα διεθνές πρόγραμμα σπουδών που τους έδινε την ευκαιρία να δουν από κοντά διαφορετικές μεθόδους διδακτικής, διεθνείς φοιτητές και διδακτικό προσωπικό, και να αποκτήσουν νέες εμπειρίες στην παιδαγωγική φιλοσοφία. Γνώρισαν μεθόδους οικοδόμησης συναίνεσης, διαπραγμάτευσης, διαβούλευσης και κριτικής σκέψης. Οι κεντρικές δεξιότητες που απέκτησαν στο Θερινό Σχολείο κάλυπταν τον κριτικό και αναλυτικό χειρισμό της πληροφόρησης, καθώς και την ανάπτυξη κατανόησης, διορατικότητας, ακεραιότητας, τεκμηριωμένης επιχειρηματολογίας και γραπτών και προφορικών επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Οι φοιτητές συζήτησαν γύρω από θέματα ηθικής και πολιτικής που σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη. Κεντρικά στοιχεία που ενισχύθηκαν μέσα στο πλαίσιο των προκλήσεων κάθε επιστημονικού κλάδου ήταν η σημασία της ομαδικής εργασίας, της διαπραγμάτευσης, της αυτοπειθαρχίας και της διαχείρισης χρόνου. Απόλαυσαν επίσης τη φιλοξενία του Αγρού, αλλά και την κυπριακή κουζίνα, την κουλτούρα, τον καιρό και τις ζεστές θάλασσες της Κύπρου.
 
Dr. Egle Bileviciute, Καθηγήτρια, Νομική Σχολή, Πανεπιστήμο Mykolas Romeris, Λιθουανία, Συντονίστρια
Πανεπιστήμο Mykolas Romeris, Λιθουανία
 
Το Εντατικό Πρόγραμμα Erasmus IP πρόσφερε σε όσους φοιτητές και καθηγητές συμμετείχαν μια μοναδική ευκαιρία: να μοιραστούν τη γνώση διαφορετικών επιστημών και αντικειμένων μαζί με τις εμπειρίες διαφορετικών επιστημόνων και πανεπιστημιακών. Η ανθρωπιστική προσέγγιση στην αειφόρο ανάπτυξη που παρουσιάστηκε στα Εντατικά Προγράμματα Erasmus του 2011 και 2012 έχει πολύ σημαντικό ρόλο στο να δουν οι φοιτητές τον εαυτό τους ως ενεργό πολίτη στην κοινωνία. Πολλοί αντιλαμβάνονται τη σημασία της αειφόρου ανάπτυξης και της προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά παρόλα αυτά δεν ξέρουν πάντα πώς να συμβάλλουν ενεργά και έτσι αποκαρδιώνονται ή αισθάνονται αποκλεισμένοι από τη δημόσια σφαίρα. Κατά τη διάρκεια των δύο Εντατικών Προγραμμάτων Erasmus φοιτητές και καθηγητές εφάρμοσαν διάφορες μεθόδους, όπως διαλέξεις, συζητήσεις, εκπαιδευτικές ταινίες, εργαστηριακά μαθήματα, ανάλυση διαλέξεων, εκπαιδευτικές εκδρομές, και είχαν έντονη δραστηριότητα. Οι οπτικές όσων συμμετείχαν και η κατανόηση της αειφόρου ανάπτυξης και της σημασίας της διευρύνθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Η επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη πολυπολιτισμικών ομάδων από πολλαπλούς επιστημονικούς κλάδους άλλαξε τη ζωή και τα μελλοντικά σχέδιά όσων συμμετείχαν, δίνοντάς τους τις δεξιότητες και τη γνώση που είναι απαραίτητη για να συμμετέχουν ενεργά στη δημόσια σφαίρα.
 
Dr. Paulo Pereira, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Περιβαλλοντικής Πολιτικής και Διοίκησης
Πανεπιστήμιο Mykolas Romeris, Λιθουανία
 
Η αειφόρος ανάπτυξη είναι ζήτημα που αγγίζει όλες τις πτυχές της ζωής μας. Είναι μεν δύσκολο, αλλά σημαντικό να παρουσιαστεί στις γενιές του μέλλοντος αυτή η προσέγγιση από πολλαπλούς επιστημονικούς κλάδους. Από παιδαγωγικής άποψης, πρέπει να κάνουμε κατανοητή την πληροφόρηση γύρω από την αειφόρο ανάπτυξη στους φοιτητές διαφορετικών επιστημονικών κλάδων και πολιτισμών, για να μπορέσουν να διαμορφώσουν τη συμπεριφορά τους και τη στάση τους έτσι ώστε να στηρίζουν τις αρχές της. Πέρα από το να ορίσουμε απλά τι σημαίνει αειφόρος ανάπτυξη, είναι απαραίτητο να δείξουμε τη σημασία της και τους λόγους που επιβάλλουν την πρακτική εφαρμογή της. Το ισχυρό επιχείρημα είναι που γεννά την ισχυρή πίστη. Με άλλα λόγια, τα πιστεύω μας μπορούν να γίνουν πραγματικότητα.
 
Στην «Ευρώπη της διαφορετικότητας» ο στόχος μας είναι κοινός. Η επίτευξή του σε μια τάξη φοιτητών διαφορετικών ακαδημαϊκών επιπέδων, γνωστικών κλάδων και πολιτισμών είναι εξαιρετικά δύσκολη. Ωστόσο, στο Εντατικό Πρόγραμμα Erasmus τα καταφέραμε. Αυτό αποτελεί ένα τεράστιο βήμα προς την ιδέα της αειφόρου ανάπτυξης, που θα θέλαμε να δούμε να υλοποιείται και να διαδίδεται σε άλλα πανεπιστήμια και προγράμματα. Πολύ σημαντικό ήταν να ενεργοποιήσουμε τους φοιτητές απέναντι σε προβλήματα και λύσεις, τόσο έξω στη ζωή, όσο και μέσα στην τάξη. Μέσα από τις δραστηριότητες αυτές, ανέπτυξαν θεωρητικές και πρακτικές απόψεις για την ανθρώπινη δραστηριότητα και διερωτήθηκαν κατά πόσο βελτιώνει ή βλάπτει το περιβάλλον. Επιπλέον, σημασία δόθηκε στο ενδεχόμενο «επιστρεφόμενο αποτέλεσμα» ("boomerang effect") των πράξεών μας, θετικό ή αρνητικό. Η επίδρασή μας στο περιβάλλον επιστρέφει σε εμάς με άλλες μορφές, άρα είναι σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη στις συζητήσεις μας πώς δρούμε ως κοινωνία για να αποφεύγουμε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην κοινωνία μας με στόχο να αποφεύγουμε τον αντίκτυπο στο περιβάλλον.